ไซนัสอักเสบจะเกิดขึ้นเมื่อจมูกมีการติดเชื้อและอักเสบ ซึ่งมักจะ เป็นโรคแทรกซ้อนของไข้หวัด หวัดจากภูมิแพ้ เยื่อบุจมูกอักเสบติ่งเนื้อ เมือกจมูก ผนังกั้นจมูกคด รวมทั้งการมีฟันกรามผุถึงโพรงรากฟัน ทำให้ท่อที่เชื่อมติดต่อกันระหว่างโพรงไซนัสและจมูกเกิดอาการบวมและ ตีบตัน น้ำมูกในโพรงไซนัสไม่สามารถระบายได้จนเกิดการคั่งค้าง เมื่อน้ำมูกสะสมมากขึ้นจะมีความเหนียวหนืดและมีสภาพความเป็นกรดทำให้เชื้อโรคเข้าไปเจริญเติบโตได้ดีจนกลายเป็นไซนัสอักเสบ


ไซนัสอักเสบมีอาการอย่างไร…
- คัดจมูก หายใจติดขัด อึดอัด
- น้ำมูกไหลหรือมีเสมหะที่มีลักษณะข้น สีเหลืองหรือเขียวในลำคอ
- ปวดบริเวณเบ้าตา หน้าผาก จมูกบริเวณระหว่างคิ้ว และรอบ ๆ กระบอกตา
- ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น หรือคนรอบข้างบอกว่ามีกลิ่น
- การรับรู้กลิ่นหรือรสชาติแย่ลง
- ไอ เจ็บคอ
- พูดเสียงขึ้นจมูก
- ปวดหู หูอื้อ
- ปวดฟัน
ไซนัสอักเสบปล่อยไว้ไม่รักษา
อาจลุกลามขึ้นตา ทำให้ตาบวมอักเสบ หรือ สมอง ทำให้เยื่อหุ้มสมองอักเสบได้
สาเหตุไซนัสอักเสบในทัศนะการแพทย์จีน…
จมูกเป็นทางผ่านเข้าออกของลมหายใจและทำหน้าที่รับกลิ่น ด้วยหน้าที่ทั้ง 2 ประการนี้จะทำได้ดีหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับการทำงานของ ลมปราณของปอด ถ้าลมปราณของปอดโล่งจะทำให้หายใจสะดวก การรับกลิ่นเป็นปกติ ดังนั้น นับแต่โบราณการแพทย์จีนจึงมีคำกล่าวที่ว่า จมูกเป็นด่านหน้าของปอด ถ้ามีปัจจัยที่ก่อให้เกิดโรคจากภายนอกมารุกรานปอด ก็จะทำให้ลมปราณของปอดติดขัด ส่งผลให้มีอาการไอ หอบ พร้อมทั้งมีอาการผิดปกติของจมูกร่วมด้วย เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล จมูกไม่ได้กลิ่น เป็นต้น การแพทย์จีนจึงจัดอาการผิดปกติของจมูกและ ไซนัสเป็นส่วนหนึ่งในการวินิจฉัยโรคปอดด้วย
การแพทย์จีนมีวิธีบำบัดไซนัสอักเสบอย่างไร..
สำหรับไซนัสอักเสบ การแพทย์จีนนิยมใช้สมุนไพรที่มีสรรพคุณในการปรับลมปราณของปอด ขจัดพิษร้อน-ชื้น (ซึ่งจะทำให้เกิดการอักเสบและเกิดเสมหะ) แก้ปวดบวมในการบำบัดต้นเหตุของไซนัสอักเสบ ซึ่งมีกลไกออกฤทธิ์สำคัญดังนี้
- ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่บริเวณจมูกและไซนัส
- เสริมสร้างภูมิต้านทานของระบบทางเดินหายใจเพื่อต้านเชื้อโรค
- ลดการสร้างและหลั่งสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบ
- ขับสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบของร่างกาย
- เยื่อจมูกและไซนัสจะได้รับการซ่อมแซมเร็วขึ้น
อาการปวดมึนๆ หนักๆ บริเวณไซนัส อาการคัดจมูกน้ำมูกไหล ไม่ได้กลิ่นและอาการอื่น ๆ ของไซนัสอักเสบจึงค่อย ๆ ทุเลาลง และเห็นผลดีขึ้น

ตัวอย่างสมุนไพรที่สำคัญ
- ชางเอ๋อจื่อ
- ซินอี้
- ฝางเฟิง
- จิงเจี้ย
- ไป๋จื่อ
- เจี๋ยเกิง
- กันเฉ่า
- ซี่ซิน
- เหลียนเชี่ยว
- จือหมู่
- จวู๋ฮัว
- หวงไป๋
- อู่เว่ยจื่อ

ประโยชน์ของสมุนไพร
- ช่วยให้หายใจโล่งขึ้น
- ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก
- ช่วยลดอาการอักเสบภายในโพรงจมูก
- ช่วยลดปวดไซนัส
- ช่วยลดน้ำมูก
- ช่วยลดอาการที่เกิดจากภูมิแพ้อากาศ
- ช่วยลดปวดบริเวณรอบดวงตา
- ช่วยให้ลมหายใจไม่มีกลิ่นเหม็น
- ช่วยเพิ่มการรับรู้กลิ่นหรือรสชาติได้ดีขึ้น

คำแนะนำเพิ่มเติมระหว่างรักษาไซนัสอักเสบ
- ควรหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการหวัดภูมิแพ้ทั้งนี้ เนื่องจากผู้ป่วยไซนัสอักเสบส่วนใหญ่เกิดจากโรคภูมิแพ้ทางจมูก
- ควรงดว่ายน้ำ ดำน้ำ ขึ้นเครื่องบินประมาณ 3 สัปดาห์ ในช่วงที่อาการกำเริบ
- ดื่มน้ำมาก ๆ พักผ่อนให้เพียงพอ
- หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ
- งดสูบบุหรี่และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีผู้คนแออัด หรือบริเวณที่มีฝุ่นควันมาก ๆ ควรอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศถ่ายเทดี
- รักษาสุขภาพของปากและฟันให้ดี ไม่ให้ฟันผุ
- ถ้าเป็นหวัดแล้ว ควรรักษาให้หายขาดแต่เนิ่น ๆ
- ถ้าเป็นหวัด คัดจมูก ให้สั่งน้ำมูกทีละข้างอย่าสูดเข้าไป เพราะว่า จะทำให้หูอื้อและเป็นการทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ไซนัสได้ง่ายขึ้น